اساس نزاع بین تفکر مدرن با تفکر اسلامی کجاست؟
تاریخ انتشار: ۲۵ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۲۳۷۳۶۱
با پیشرفت صنعت تکنولوژی، انسان چون در نظام سرمایهداری اومانیستی یک حیوان مدرن است، پس مثل سایر ماشینآلات در خدمت ارزشهای سرمایه سالاری و طبقه مرفه سیاستگذار است.
به گزارش مشرق، علی عسگری- پژوهشگر مسائل دینی- بعد از رنسانس که تفکر مدرن با محوریت انسان دنیایی یا به تعبیر شهید مطهری، حیوان مادی صرف و نه فرهنگی، پرچم انسانگرایی یا انسانیت را به دست گرفت، شاید کمتر کسی فکر میکرد همان اومانیسم، امروزه به واسطه سیاستهای متناقضش، در گودالی از لجنهای متعفنی مثل همجنس گرایی، تجاوز به محارم، فقر بیانتها و خشونت علیه مردم به علت مطالبه بحق انسانمدارانه آنها قرار بگیرد، چراکه اومانیسم با در نظر گرفتن نیازهای گسترده انسانی در ساحتهای مختلف فردی و اجتماعی و عدم پاسخ درست مسیحیت در دوران قرون وسطا -و قبلتر از آن در نظام اسطورهای که بر محور مبانی غیبی، ولو شرکآلود بود- به نیازهای انسان، خود را ملزم نمود تا برای زندگی بهتر انسانها، بدون در نظر گرفتن انسان معنوی و با توجه بیاندازه به ابعاد حیوانی او، نظام زندگی را طراحی نماید که ثمره آن افتادن انسانها به ورطه پوچانگاری و احساس بیمصرفی در زندگی کردن و ایجاد بوروکراسیهای سازمانی برای تأمین منافع سرمایهداران و نظام سرمایهسالاری بود که در نهایت ثمرهاش هبوط انسان از انسانیتی است که باید به رشد و تعالی روحی و احساس خوشبختی در زندگیاش میرسید ولی بهخاطر تحمیل محدودیتهای نظام یافته توسط ارزشهای اومانیستی، به انسانی شهوتآلود، دائماً عصبانی و جانی، تبدیل شده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اینکه اومانیسم برای تحقق شعارهایش چگونه معیارهای انسانیت را با شعارهای انسانمدارانه پایمال نمود تا منافع کاپیتالیستها را برآورده سازد، مسألهای است که مطالعات تاریخی در زمینه مبانی فلسفی غرب مدرن میتوانند گرهگشای این تناقضات باشند. اما مسأله اینجاست که تحریف انسانیت و قبل از آن تحریف دین و عقلانیت دینی چه بلایی بر سر انسان چند بُعدی خواهد آورد؟ برای جواب به این سؤال بهتر است که نگاهی به بیان ائمه اطهار(ع) در رابطه با بحث هدایت انسان و رابطه امام با انسان بیندازیم تا نوع برخورد با مسأله انسانیت برای برخی از طرفداران انسانیت روشن شود.
در بین بیانات معصومین، زیارت جامعه کبیره به دلیل آنکه توسط امام معصوم یعنی امام هادی(ع) بیان شده است، لذا از اهمیت بسیار زیادی نزد شیعیان و محبین اهل بیت(ع) برخوردار است و در زیارت اهل بیت مخصوصاً در زیارت امام هادی(ع) خواندن آن سفارش شده است.
از مهمترین نکاتی که میتوان در زیارت جامعه کبیره بدان اشاره نمود، نوع مواجهه فرازهای آن با شِرک و مسیر حق است. مثلاً در زیارت جامعه کبیره میبینیم که رابطه امام با مردمی که مورد هدایت او واقع میشوند به گونهای حائز اهمیت است که گویی بیانگر نکتهای مهم در رابطه با سبک و مدل زندگی انسانهاست.
به عنوان مثال امام هادی(ع)، ائمه اطهار(علیهالصلاة والسلام) را خُزّانُالعلم توصیف کردهاند. یا مثلاً ایشان را ساسة العباد خواندهاند. در فرازی دیگر میفرمایند: انتم السّبیل الأعظم و الصّراط الأقوم.
شاید این سؤال پیش آید که این عبارات چگونه با سبک زندگی انسانها مرتبط است؟ در جواب به این سؤال باید گفت که اساساً انسان در حیات دنیوی خود و کم و کیف برقراری ارتباطاتش با مردم جامعه و چگونگی زندگی روزمرهاش، نیازمند برنامهای است که خداوند به علت علم کاملش نسبت به انسان و ابعاد وجودی او، آن را برای بشر تنظیم و برای اجرا و ذکر آن نزد مردم، پیامبران و ائمه اطهار را فرستاده است تا ضمن تبیین معارف الهی در نوع روابط انسانها و مدل زندگی دنیاییشان، نسبت دنیا با آخرت آنها را نیز تفهیم نمایند.
اساس نزاع بین تفکر مدرنِ حیوان محور با تفکر اسلامی که محورش، زیست فردی و اجتماعی حول مدار ربوبیت الهی است، بر سر آن است که چه کسی را رب و با چه علتی رب بدانیم؟
در سوره حجر، آیه ۳۹، شیطان قسم میخورد که به غیر از عباد مخلَص، بقیه انسانها را از مسیر درست به مسیر غلط اغوا نماید. به تعبیری مسیر باطل را برای انسان به گونهای تزیین و زیبا جلوه دهد که گویی آن حق بوده و هر چه که در واقعیت حق است، باطل تلقی شود. این مسیر اغواگرانه در آن جهت بود که اساس برنامههای انسان از محور حاکمیت قوانین الهی خارج گردد تا شیطان و غیر خدا برای انسان برنامهریزی نمایند، لذا در اولین گام، تحریف حق رقم میخورد؛ تحریفی که ابتدا با وسوسه آغاز شده و در ادامه با توجیه افعال ناپسند و غیر الهی، به سمت نهادینه شدن و ارزشمند شدن آنها در نزد انسان پیش میرود و در نهایت سقوط بشر از مدار عقلانیت و انسانیت واقعی را منجر شده تا انسان از آزادیهای حقیقیاش در زندگی بیبهره بماند.
از همین روی و در همین پازل اغواگرانه شیطانی، اومانیسم با ظن غلطش، به حسب عدم موفقیت ادیان الهی در پاسخ به نیازهای بشری، با تکیه بر عقل مدرن که اساس هدایت غیبی و وحیانی را نفی میکرد، عنان تدبیر امور انسانها را در اختیار خود گرفت و اینچنین شد که هر کسی برای خودش میتوانست حق و باطل مشخص کند و طبیعتاً در این رویکرد افرادی پیروزند که قدرت و ثروت بیشتری برای تأمین منافعشان داشته باشند و این یعنی استعمار بشر و تصرف در هویت انسانی برای بیشتر شدن منابع مصرفی سرمایهداران! اما در مقابل، زیارت جامعه کبیره به عنوان یکی از مهمترین منابع در جهت فهم مبانی اسلامی، اهل بیت و اولیاء الهی را برنامهریز انسان در همه ساحات زندگی او معرفی میکنند. لذا امام هادی(ع) اهل بیت را ساسةالعباد خواندهاند یعنی مدبر امور بندگان. مدبر به این عنوان که اگر بنا باشد انسان محور باشد صرف نگاه مادی به او کافی نبوده و چون اساساً دارای ابعاد معنوی و روحانی است لذا نمیتواند خودش برای خودش تصمیمگیری نموده تا بدین وسیله دیگر انسانها را نیز تحت سلطه و استیلای خودش بگیرد، بنابراین باید امور بندگان را از آن جهت که خود وجود مستقلی ندارند، با اذن الهی و تدبیر الهی-یعنی ربوبیت تشریعی- اولیاء مأذون برعهده گیرند تا جامعه دائر مدار فساد سرمایه سالاران نباشد.
از طرفی دیگر ساسة، هم ریشه با سیاست است و این خود یک نکته قابل توجه برای تفاوت نظام توحیدی با نظام اومانیستی است، بدین خاطر که در نظام اومانیستی وقتی اعتقادی به هدایت قدسی وجود ندارد و تمامی تلاشها برای مادی و حیوانی نمودن تفکرات و آرمانهای انسان است، از این روی، عقلانیت دینی در سیاستگذاریها کنار گذاشته شده و عقلانیت غیر دینی و به تبع آن عقلانیت مدرن که سودجو و بردهپرور است، مبنای سیاستگذاریهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی قرار میگیرد.
یکی دیگر از نقاط اختلاف بین نظام توحیدی و اومانیستی چگونگی نگاه به علم و صنعت است. در نظام اومانیستی، علم نیز در خدمت توسعه بردهداری قرار میگیرد، منتها به نحوی مدرن و شکیل. مثلاً با پیشرفت صنعت تکنولوژی، انسان چون در نظام سرمایهداری اومانیستی یک حیوان مدرن است، پس مثل سایر ماشینآلات در خدمت ارزشهای سرمایه سالاری و طبقه مرفه سیاستگذار است.
به تعبیر شهید مطهری در بحث انسانشناسی در قرآن، یکی از ظلمهایی که نظام غرب در حق انسان نموده است، داشتن نگاه ابزاری به اوست چراکه آنان انسان را نیز همچون دیگر صنایع پیشرفته، ماشین میپندارند ولی ماشینی که از بقیه پیچیدهتر است. در مقابل این نگاه، در زیارت جامعه، به اهل بیت، خزانالعلم گفته شده است. اما این علمی که بیان شده است با توجه به بعد روحانی انسان ترسیم و ذکر شده است، نه صرف بعد حیوانی او.
لذا نگاه به علم یک نگاه توحیدی در بستر رشد و تعالی انسانی است، نه یک نگاه ابزاری برای سقوط انسان.
بنابراین یکی از نکاتی که خزانالعلم به مشتاقان احیای انسانیت یادآوری مینماید، اولاً نوع نگاه به علم است و ثانیاً، یادگیری و فراگیری علوم از صاحبان اصلی آن، که به علت اعتقاد به هدایت قدسی و رشد فکری و فرهنگی انسان، صاحبان اصلی علوم همان ائمهطاهرین(ع) هستند.
بدین خاطر است که در این زیارت امام هادی(ع) میفرمایند: انتم السّبیل الأعظم و الصّراط الأقوم؛ یعنی انسانیت و عقلانیت اگر به معنای واقعی برای سعادتمندی بشر، مد نظر اندیشمندان است، لابد عبور از مسیری درست است که آن مسیری جز مسیر اهل بیت و اولیاء الهی نیست و انحصاری که در کلام امام نیز مشهود است، دلالت برهمین مسأله دارد.
به عنوان جمعبندی باید گفت که امروزه غرب و به طور کل جهان مدرن، نتیجه نوع رویکرد اشتباهش به انسان را، با نگاه ناسوتی و حیوانی صرف به او، مشاهده مینماید. وقتی انسان با ابعاد مختلف اعم از مادی و معنوی، به حیوانیت مطلق، تنزل داده شود و سر از پوچانگاری درآورد، طبیعی است که آمارهای خودکشی نیز در کشورهای مدرن، بالا برود.
طبق گزارش یورو نیوز در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده امریکا که پنج درصد از جمعیت جهان را به خودش اختصاص داده است، ۶۵ درصد داروهای ضدافسردگی دنیا را نیز مصرف میکند و این یعنی عدم فهم درست دین و شناخت ناقص از انسان به علل مختلف، سبب شده تا اومانیسم و مکاتب نشأت گرفته از آن مثل سکولاریزم، لیبرال دموکراسی، نهیلیسم و غیر آنها، به ضد انسانیت و آزادیهای حقیقی بدل شوند و اینجاست که نظام دینی بر محور حقانیت ربوبیت تکوینی و تشریعی و همچنین بر مدار انسانیت و عقلانیت واقعی، هنوز سردمدار مبارزه با حیوانیت مدرن و ناجی انسانیت از طغیان شیطان و اصحاب آن است.
منبع: مشرق
کلیدواژه: قیمت قرآن سکولاریزم شیعیان ایالات متحده امریکا خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت زیارت جامعه کبیره امام هادی ع انسان ها اهل بیت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۲۳۷۳۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کوالالامپور؛ خواهر مدرن اما سنتی اصفهان
کوالالامپور، پایتخت زیبای کشور مالزی، خواهرخوانده محبوب اصفهان در جنوب آسیا است که نام آن در بین پیشرفتهترین شهرهای جهان به چشم میخورد. این دو خواهرخوانده که میزبان بسیاری از آثار معماری اسلامی هستند بهخوبی توانستهاند در طول سالهای توسعه شهری، توازن بین بافت سنتی و مدرن خود را حفظ کنند.
به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، کوالالامپور، پایتخت مالزی در غرب این کشور و محل تلاقی رودخانههای کلانگ و گومبک قرار دارد و بزرگترین منطقه شهری این کشور و مرکز فرهنگی، تجاری و حملونقل آن است. پیدایش این شهر به سال ۱۸۵۷ برمیگردد و در سال ۱۸۸۰ کوالالامپور بهعنوان پایتخت مالزی انتخاب شد و بهلطف اقدامات فرانک سوتنهام در شهر به رشد سریعی دست یافت. او ساختوساز راه آهن کلانگ-کوالالامپور را آغاز کرد و استفاده از آجر و کاشی در ساختمانها را بهعنوان یک اقدام احتیاطی در برابر آتش و بهعنوان کمکی برای ارتقای وضعیت بهداشت و سلامت در شهر گسترش داد.
بافت شهریبافت شهر کوالالامپور ترکیبی از معماری مدرن و سنتی است و آسمانخراشهای شیشهای و بتنی، مساجد زیبا، مغازههای چینی، کلبههای روستایی کنار هم در مرکز این شهر شلوغ به چشم میآیند. در میان ساختمانهای بلند شهر، دو مورد از بلندترین ساختمانهای جهان یعنی برجهای دوقلوی پتروناس با ارتفاع ۴۵۲ متر که توسط معمار آرژانتینی-آمریکایی طراحی شده است و یکی از بلندترین دکلهای مخابراتی با ارتفاع ۴۲۱ متر قرار دارند. ساختمانهای دولتی و ایستگاه راهآهن در کرانه غربی تپهای رودخانه قرار دارند، منطقهای که با فروشگاههای چوبی دوطبقه چینی و مناطق مسکونی مختلط از کامپونگهای مالایی، خانههای ییلاقی مدرن و آپارتمانهای آجری احاطه شده است. بخش انحصاری بوکیت تونکو مرکز خانههای مجلل و ساختمانهایی است که سبکهای معماری گوناگونی را با هم ترکیب میکنند. بزرگترین گروه قومی این شهر مالاییهای مسلمان هستند و میتوان با مشاهده وفور گنبدها و منارههای معماری اسلامی در شهر به این امر پی برد. اقلیت هندو نیز بخش قابلتوجهی از جمعیت شهر را تشکیل میدهند.
کوالالامپور مرکز بانکداری و مالی کشور است و فعالیتهای مرتبط با این خدمات و همچنین خدمات گردشگری، اهمیت بسیاری در این شهر پیدا کرده است. بهدلیل موقعیت مرکزی این شهر، بیشتر خطوط ریلی و جادهای اصلی کشور از این شهر عبور میکنند و فرودگاه بینالمللی کوالالامپور واقع در ۵۰ کیلومتری جنوب این شهر مرکز عمده خدمات هوایی کشور است. همچنین شهر دارای شبکه گستردهای از جادههای وسیع و بزرگراههای تندرو است و مسیر قطار سریعالسیر آن که در سال ۱۹۹۶ افتتاح شد، اکنون از سه خط به همپیوسته تشکیل شده است و توانسته تا حدودی ازدحام ترافیک این شهر شلوغ را کاهش دهد.
جاذبههای کوالالامپورباغهای دریاچهای که در امتداد رودخانه کلانگ به سمت غرب امتداد یافتهاند یک کمربند سبز وسیع شامل باغهای ارکیده، مناطق حیات وحش، مجلس، موزه ملی مالزی و موزه هنرهای اسلامی مالزی را در برگرفته است. تپه pineapple، یک فضای طبیعی کوچکتر شامل گونههای جنگلی است که در شمال غربی شهر قرار دارد و در نزدیکی آن گالری هنر ملی، کتابخانه ملی مالزی و تئاتر ملی قرار دارند. بناهای سنتی بسیاری در این شهر وجود دارد که از آن جمله میتوان به ساختمان سلطان عبدالصمد (ساختمان دبیرخانه سابق)، مسجد ملی (مسجد نگارا) و مسجد سلطان (مسجد جامع) اشاره کرد. در جنوب شهر، مجموعه ورزشی ملی قرار دارد که برای بازیهای مشترکالمنافع سال ۱۹۹۸ ساخته شده بود و استادیوم ملی یکصدهزار نفری کوالالامپور در میان چندین سالن ورزشی این مجموعه واقع شده است. باغ وحش ملی و آکواریوم شهر نیز در فاصله کمی از شرق قرار دارد.
موزه هنرهای اسلامی مالزیموزه هنرهای اسلامی در ساختمانی با گنبدهای پیچیده و کاشیکاری خیرهکننده، هنرهای تزئینی اسلامی را از سراسر جهان به نمایش میگذارد. مدل ساختمانهای مهم اسلامی در مقیاس کوچک، منسوجات قدیمی، فرشها، جواهرات و سرامیکها از جمله هنرهایی است که در این موزه وجود دارد. فضای داخلی اتاق دمشق که در قرن نوزدهم تغییر مکان داده شده است، با ورقهای طلا تزئین شده است. یک رستوران خاورمیانهای خوب و یکی از بهترین فروشگاههای هدیه موزه با هدایای دستساز و کتابهای عالی در مورد هنر اسلامی وجود در مجاورت این موزه قرار دارد.
مسجد جامع سلطان عبدالصمداین مسجد زیبا با گنبدی پیازیشکل، توسط یک معمار بریتانیایی طراحی شده است و با منارههای آجری و گچی و سه گنبد خوشفرم، سبکهای مغول و موری را به عاریت گرفته است. مسجد جامع که در محل تلاقی رودخانههای گومبک و کلنگ قرار دارد، اولین مسجد خشتی در مالزی است که در سال ۱۹۰۹ تکمیل شد و تا زمان افتتاح مسجد ملی در سال ۱۹۶۵ مرکز عبادات اسلامی شهر باقی ماند.
برجهای دوقلوی پتروناسبرجهای دوقلو در ورودی شهر، یک سازه مدرن بتنی-شیشهای آبیرنگ است که مانند دروازهای برای ورود به محله خانههای چوبی سنتی مالایی است. کافهها و غرفههای خیابانی اطراف این سازه، غذاهای خوشمزه خانگی مالایی را ارائه میدهند. این منطقه در حال توسعه با ساختمانهای بلندمرتبه و مدرنی است که در میان خانههای قدیمی رشد میکنند.
موزه ملی منسوجاتموزه ملی منسوجات، ساختمانی زیبا به سبک مغول است که در اصل برای بخش راهآهن ساخته شده بود. طبقات پایینی موزه تاریخ منسوجات، بهویژه پارچههای مالزیایی ابریشمی یا پنبهای با نخ طلا و فرآیندهای سنتی و ماشینآلات مورد استفاده در تولید پارچه را به نمایش میگذارد. نمونه پارچهها و لباسهای پرزرقوبرق در این طبقه فراوان است. طبقات فوقانی پارچههای مالزیایی و نقوش طراحی را با جزئیات بیشتر و همچنین اقلامی برای تزئینات شخصی مانند جواهرات و روسری را پوشش میدهند.
مسجد جامعاین مسجد که در اواخر دهه ۱۸۸۰ تأسیس شد، مسجد اصلی کامپونگ بارو است و اکنون با دروازهای مزین با کاشیهای زیبا و الگوهای سنتی اسلامی تزئین شده است. ورود به این مسجد در خارج از اوقات نماز با شرط رعایت پوشش اسلامی مجاز است. غرفههای اطراف مسجد، لوازم مذهبی و پوشش سنتی مردان مسلمان مالایی را میفروشند.
ساختمان سلطان عبدالصمدساختمان سلطان عبدالصمد با برج ساعت ۴۱ متری، گنبدهای مسی و طاقهای توری، اولین ساختمان عمومی در مالزی بود که به سبک مغول (یا هندو ساراسنیک) طراحی شد و اکنون توجه گردشگران بسیاری را بهویژه با نورپردازی زیبایش در شب به خود جلب میکند. طراحان متعددی در ساخت فرم پرزرقوبرق این ساختمان مشارکت داشتند که در نهایت در سال ۱۸۹۷ تکمیل شد و بهعنوان دبیرخانه دولت استعماری مورد کاربری قرار گرفت.
۲۷۲ پله به سمت غارهای باتو - یک معبد معروف هندو در نزدیکی کوالالامپور - یک پوشش رنگین کمانی را برای کوالالامپور رقم زده است که گردشگران را به طور چشمگیری برای کاوش در غارهای آهکی بینظیر و معابد تاریخی این منطقه جذب میکند. این راهپله رنگی در حال حاضر یکی از محبوبترین مکانها برای عکسهای اینستاگرام است و سالانه بسیاری از اینفلوئنسرهای حوزه گردشگری برای معرفی آن به کوالالامپور سفر میکنند. این مکان مذهبی همچنین مقصدی زیارتی برای بسیاری از هندوها محسوب میشود.
میدان مردکامردکا، میدانی بزرگ در شهر است که استقلال مالزی در سال ۱۹۵۷ توسط یک میله پرچم ۹۵ متری آنجا اعلام شد. این میدان در دوران استعمار بریتانیا، بهعنوان زمین کریکت استفاده میشد و به آن پادانگ میگفتند. این میدان توسط ساختمانهای باستانی از جمله ساختمان باشکوه سلطان عبدالصمد و کلیسای جامع انگلیکن سنت مریم احاطه شده است.
خواهرخواندگی اصفهان و کوالالامپوردو شهر اصفهان و کوالالامپور به واسطه قرابتهای تاریخی و فرهنگی در تاریخ دوم تیر ۱۳۷۶ و به دنبال ایجاد ارتباطات فرهنگی، تجاری، اقتصادی و تاریخی به خواهرخواندگی یکدیگر درآمدند. این دو خواهرخوانده که میزبان بسیاری از آثار معماری اسلامی هستند بهخوبی توانستهاند در طول سالهای توسعه شهری، توازن بین بافت سنتی و مدرن خود را حفظ کنند.
کد خبر 748593